ریشه واژه های دانا در پارسی و عاقل در عربی

نوشته: سیاوش پیشدادی

                                    

واژه عاقل در عربی از "عقال" می آید یعنی چیزی که با آن پای شتر را می بندند. واژه حکیم هم از حکم کردن می آید و بیشتر با حکومت کردن سازگار است تا دانایی. من پیشنهاد می کنم به جای این دو واژه از واژه خردمند و دانا بهره بگیریم. دانا از ریشه "دا یا دی" می آید که هم به معنی دیدن و روشنایی است و به هم گونه استعاری وجدان. واژه دین پارسی هم از این ریشه می آید. واژه دین از پارسی به عربی رفته و اکنون عرب ها معنای آن را نمی دانند. اما آن را با شریعت یکی می گیرند یا می گویند هم ریشه دِین (غرض) است. "دا" در واژه اهورامزدا (خداوند جان و خرد) هم به کار رفته است . یکی از پرمایه ترین و زیبا ترین واژه های پارسی دانا و دانایی است. به جا است که فردوسی را با برنامِ (لغب) دانا یا خردمند بخوانیم.